Organisaties zijn vaak druk met het organiseren van structuur en randvoorwaarden, dat is ook nodig. Zaken moeten goed geregeld zijn. Maar hoe goed het ook geregeld is, er zijn altijd processen die dan toch nog niet goed genoeg lopen. Dingen die fout gaan, dingen die tegen zitten. Dat noemen wij verstoringen, verstoringen van het werkproces.
De meeste professionals gaan bij verstoringen niet achterover hangen. Professionals, medewerkers én leidinggevenden bedenken allerlei oplossingen om met hun werk door te kunnen, om hun klanten van dienst te zijn en om toch nog resultaten te halen. Na verloop van tijd worden die oplossingen individuele werkgewoontes.
Wanneer verstoringen structureel zijn, zien we dat professionals met elkaar oplossingen gaan vinden. Dat worden collectieve werkgewoontes. Vaak zijn collectieve werkgewoontes heel functioneel, ze versterken de kwaliteit van het werkproces. Soms zijn die collectieve werkgewoontes belemmerend, dan doen ze afbreuk aan de kwaliteit van het werkproces.
Werkwijzen draagt bij aan het onderkennen en duiden van collectieve werkgewoontes. Werkwijzen helpt organisaties functionele collectieve gewoontes te versterken en belemmerende collectieve gewoontes om te buigen.