Door het erkennen en waarderen van oplossingen die professionals voor verstoringen in hun werkproces gevonden hebben en hen te helpen daar een alternatief voor te ontwikkelen.
Als je gewoon je werk doet zoals het voorgeschreven is in procedures en werkinstructies, praten wij niet van een werkgewoontes. Als je doet wat er voorgeschreven is, is dat gewoon je werk doen, dan is er sprake van discipline.
Helaas lukt het niet altijd om te doen wat er voorgeschreven is, omdat er dingen gebeuren waarin de procedures en werkinstructies niet voorzien hebben. Een klant kan ineens een wijziging door willen voeren, machines kunnen stuk gaan, je kunt relevante informatie niet in een applicatie kwijt, er kunnen onervaren collega’s zijn, collega’s kunnen ziek zijn, er kan teveel werk zijn, de organisatie kan midden in een veranderingsproces zitten, het weer kan te nat, te droog, te koud of te warm zijn. Kortom er kunnen zich een veelheid aan zaken voordoen waardoor je het werk niet kunt doen zoals bedacht was. Je bereikt niet de resultaten die je zou moeten bereiken. Wij noemen al die zaken “verstoringen”. Het werkproces raakt verstoord.
Wanneer een werkproces verstoord raakt, gaan professionals niet achterover leunen. Zij bedenken een oplossing om hun resultaten toch te behalen. Wanneer die oplossing redelijk goed blijkt te werken, gaan ook anderen die oplossing overnemen. Zo ontstaat er een collectieve gewoonte. Heel veel van die gewoontes zijn prima, die helpen de organisatie om effectief en efficiënt te zijn. Maar sommige van die collectieve gewoontes gaan in de loop van de tijd de ontwikkeling van de organisatie belemmeren. Het worden belemmerende gewoontes.
Het allerbelangrijkst bij het ontwikkelen van werkgewoontes is om te beseffen dat belemmerende werkgewoontes begonnen zijn als een collectieve manier om een probleem op te lossen. Op dat moment waren ze nuttig. Pas op een later moment blijken ze ineens een belemmering te vormen voor de doorontwikkeling van een organisatie.
Net als bij kernkwadranten kun je de werkgewoonte op organisatieniveau zien als een kernkwaliteit die doorschiet in haar valkuil. Dan is het zaak om de uitdaging te bepalen voor de organisatie. Werkwijzen heeft daarvoor de expertise ontwikkeld.